محققان دانشگاه تهران - دانشکده فناوری کشاورزی ابوریحان، با اجرای یک طرح تحقیقاتی، به سرپرستی دکتر محمد حسین کیانمهر، استاد تمام دانشگاه تهران، و مهندس احسان سرلکی، دانشجوی مقطع دکتری مهندسی مکانیک بیوسیستم، برای اولین بار موفق به توسعه یک روش کاملاً زیستمحیطی و فیزیکیشیمیایی برای تولید ترکیبات نیترو-هیومیکی از پسماندهای آلی جامد و پسماند معادن زغال سنگ (منبع لیگنایت) در کشور شدند. در حال حاضر این محصول در مرحله آزمایشگاهی به تولید رسیده است. با رشد و بلوغ فناوری بکار گرفته شده میتوان با تولید انبوه، این محصول را با کاربردهای مختلف (multi-functional product) از زیستتودههای تجدیدپذیر، تجاریسازی و به کشورهای متقاضی صادر کرد.
نوآوری در استفاده از پسماندهای آلی جامد و مایع که توسعه صنعتی را با در نظر گرفتن شرایط زیستمحیطی و اقتصادی سازگار میکند، سرلوحه تحقیقات جاری در دانشکده فناوری کشاورزی دانشگاه تهران است. یکی از موضوعات تحقیقاتی جاری در حوزه ارزشگذاری پسماندها در این دانشکده به سرپرستی دکتر محمد حسین کیانمهر، تولید ترکیبات هیومیکی غنی از نیتروژن با نام ترکیبات نیترو-هیومیکی است. در ساخت این ترکیبات از تکنیک فعالسازی ترکیبات هیومیکی در فاز جامد در ترکیب با تکنیک غنیسازی نیتروژن (Nitrogen-doping) بهره گرفته شده است. این فناوری امکان تولید ترکیبات نیترو-هیومیکی با قدرت حلالیت بالا در قلیا و آب و غنی از گروههای عاملی فعال با ساختاری مهندسیشده را به همراه دارد.
این دستاورد علاوه بر افزایش سود حاصل از فروش، باعث ارتقا استانداردهای کیفیت محصول، محیط زیست و کشاورزی و افزایش مزیت رقابتی میشود. با رشد و بلوغ فناوری بکار گرفته شده، از این محصول همچنین میتوان بهعنوان مکمل در تغذیه دام و طیور و بهعنوان ابرخازن جهت ذخیره انرژی در باتریها استفاده کرد. این پروژه در همکاری بین دانشکده فناوری کشاورزی دانشگاه تهران، پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، موسسه تحقیقات آب و خاک کشور و دانشگاه فنی دانمارک پس از 3 سال کار تحقیقاتی و پر تلاش به نتیجه رسیده است. قابل توجه است که تولید ترکیبات نیترو-هیومیکی بر پایه منابع تجدیدپذیر مانند زیستتودههای کشاورزی در حال حاضر با همکاری دانشگاه فنی دانمارک در حال انجام میباشد.
یافتههای حاصل از این طرح در نشریه معتبر الزویر "Chemical Engineering Journal" با ضریب تاثیر 16/74 منتشر شده است. همچنین سه مقاله علمی-پژوهشی داخلی و ثبت اختراع محصول نیز از دستاوردهای تحقیقاتی این طرح است. علاوه بر این، این طرح از حمایت مالی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در قالب طرح شکوفایی برخوردار بوده است. مقالات منتج از طرح حاضر از طریق لینک زیر در دسترس قرار گرفته است: