به گزارش روابط عمومی دانشکده علوم اجتماعی دانشجویان درس جامعه شناسی شهری در نیم سال نخست 1400-1401 در دوره کارشناسی ارشد توسعه محلی گرایش شهری برای آشنایی نزدیک با شهر و تحولات آن به همراه استاد خود آقای دکتر حسین ایمانی جاجرمی در روز پنج شنبه مورخ 23 دی ماه 1400 به بازدید یک روزه از محله فردوسی تهران رفتند. این محله در خود سه مکان تاریخی مهم در تحولات شهری تهران را جای داده است که عبارتند از خیابان های لاله زار و فردوسی و همچنین میدان توپخانه.
بازدید از تقاطع خیابان های لاله زار نو با انقلاب اسلامی آغاز شد، به دانشجویان گفته شد که خیابان انقلاب در واقع خندقی بوده است که در دوران ناصرالدین شاه در سال 1246 خورشیدی بدور تهران جدید کشیده شده است و در سال 1312 شهرداری تهران تصمیم به پرکردن این خندق و احداث خیابان شرقی-غربی جدیدی در شمال آن زمان تهران می گیرد. در مسیر در مهمترین نقاط و مکان های خیابان لاله زار همچون هتل لاله، چهارراه کنت، گراند هتل، سینما رودکی و تئاتر نصر و خانه اتحادیه توقفی کوتاه و توضیحاتی در باره اهمیت و نقش این اماکن در تاریخ و توسعه تهران داده شد. بازدید همراه با عبور از لایه های تاریخی تهران هم می شد. تهران جدید و طهران قدیم. برای مثال میدان توپخانه در شمال ارگ تاریخی تهران زمانی مرز شمالی تهران طهماسبی محسوب می شده است.
گروه دانشجویان در ادامه به میدان توپخانه رسید که نخستین میدان مدرن تهران به شمار می رود. این میدان در طول حیات خود پذیرای عناصر نوینی همچون بانک، تلگرافخانه، شهربانی و بلدیه (شهرداری) بوده است. در محوطه جلوی ساختمان تاریخی بانک تجارت چند دقیقه گروه مکث و با تاریخچه مختصر این بنا و اهمیت آن در توسعه شهری آشنا شد. دانشجویان در این بازدید بسیار فعال بودند، سرگرم نوشتن، عکس گرفتن و پرسیدن. اتفاقات جالبی هم می افتاد، مثلا در یکی از کوچه های لاله زار ناگهان فردی از اهالی این خیابان که دستفروشی می کرد، به بیان تاریخچه کوچه پرداخت. در انتها معلوم شد او از کارکنان یکی از سینماهای این کوچه بوده که پس از تعطیلی و از میان رفتن رونق سینماها مجبور به دستفروشی برای امرار معاش شده است.
یا در مکثی در چهارراه کنت دانشجویان با تاریخچه تاسیس پلیس مدرن در ایران آشنا شدند. این چهارراه به نام کنت دو مونت فرت اتریشی نامگذاری شده که اولین رئیس پلیس ایران محسوب می شود و زمانی خانه بزرگ او در همین مکان قرار داشته است.
گروه به بازدید خانه تهران هم رفت که زمانی منزل مسکونی امین السطان صدراعظم ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه بود. در این خانه تاریخی که از چند عمارت تشکیل شده است، آثار و عکس هایی از تهران قدیم بویژه خیابان لاله زار وجود دارد.
بخش دوم بازدید شامل قدم زدن در خیابان فردوسی می شد که نام های گذشته آن خیابان سفرا، خیابان علاءالدوله، خیابان ایلخانی و خیابان امین السطان بود. این خیابان را شاید بتوان اولین خیابان اروپایی تهران نامید زیرا بر اساس طرح های شهری مدرن مشتمل بر خیابان های مستقیم و شبکه شطرنجی معابر ساخته شده بود و محل بنای سفارت خانه های مهم و عمارات اروپاییان ساکن در تهران و اعیان دوران گذشته بود. فروشگاه فردوسی اولین فروشگاه نوینی بود که در این خیابان تاسیس شد و تهرانی ها را با مفهوم خرید و مصرف زنجیره ای آشنا کرد. معماری ساختمان تاریخی بانک ملی هم که متاثر از باستان گرایی دوران پهلوی اول بود در همین خیابان چشمگیر است. فعالیت های جدیدی چون صرافی، چرم فروشی، فروش لوازم شکار و کوهنوردی هم در این خیابان رونق دارد.
پایان این بازدید میدان فردوسی بود.