سوال: ضمن تشکر از وقتی که برای این مصاحبه اختصاص دادید که نشانه اهمیت جنابعالی به موضوع مهم اخلاق حرفه ای در دانشگاههاست. بفرمایید اساسا ضرورت ترویج اخلاق حرفه ای در دانشگاهها به چه منظور است؟

پاسخ: بسم الله الرحمن الرحیم- عنوان اخلاق حرفه ای در ده های اخیر بسیار مهم و حائز اهمیت است. اخلاق حرفه ای درعرصه ها و زمینه های مختلفی نقش افرینی دارد. ازجمله مواردی که در عرصه الهیات جالب توجه است انکه در یک نگاه کلی همه ادیان در زمینه های اخلاقی آموزه های مفیدی دارند که عمدتا مشترک و قابل تعمیم است. اما اخلاق حرفه ای ( ( professional ethics  به صورت خاص در چارچوب نهادها، سازمانها، مراکز و به طور مشخص در دانشگاهها به عنوان موضوعی مهم اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. در دانشکده الهیات هم آقایان دکتر قراملکی و دکتر نظری توکلی به این مهم پرداخته اند و البته انجمن اخلاق حرفه ای ایران هم که در جمهوری اسلامی ایران اخیرا ثبت شده از اساتید به نام همین دانشکده است. اهتمام به اخلاق حرفه ای در مجموعه های اجتماعی، مساله ای است که امور کاری را روان، هزینه ها را کم و عمق و اثر بخشی فعالیت ها را زیاد میکند.

سوال: به نظر می رسد که موضوع ترویج اخلاق حرفه ای مرتبط با بحث مسئولیت پذیری اجتماعی است. در این خصوص لطفا توضیح بفرمایید؟

پاسخ: مسئولیت پذیری اجتماعی، قله ی دانش و رسالت مهمی است که  بر دوش یکایک دانشمندان و نخبگان ما سنگینی می کند. اساسا فرایند علم اموزی، اموزش ها و پژوهش ها در محیط های علمی زمینه ای است برای خدمت رسانی درجامعه. تلاش در جهت تحقق اخلاق حرفه ای در بخشهای مختلف و ارتقای سطح علمی نیروهای انسانی در این زمینه سرمایه گذاری برای ارتقای هدفمند ایفای نقش و مسوولیت پذیری اجتماعی است. اساسا علم اموزی و دانش افزایی انگاه که با انضباط و دقت انجام شود و به ارتقای خدمات اجتماعی و علمی منجر شود، ارزشمند است که فرموده اند: "العالم بلا عمل کالشجر بلاثمر" . در واقع مسئولیت پذیری اجتماعی پاسخ دهنده این بحث هست که چیزهایی که آموخته ایم بایستی بتوانیم به جامعه عرضه نماییم به عبارت دیگر  آن زمانی علم اموزی و حوزه و دانشگاه و مراکز علمی مفید خواهند بود که سودشان به جامعه برسد.

سوال: لطفا نقش اخلاق حرفه ای و مسئولیت پذیری اجتماعی را در دانشگاه های نسل چهارم تبیین فرمایید؟

پاسخ: در فرایند رشد هدفمندی دانشگاه ها دوره ای بود که  در دانشگاهها صرفا آموزش انجام می گرفت و تعلیم و تعلم مبنا بود. بعدها پژوهش هم در کنار آموزش قرار گرفت و با هم همگام شدند و به نسل دوم دانشگاه ها موسوم شد. در نسل سوم موضوع نوآوری هم  به اولویتهای آموزش و پژوهش اضافه شد. در واقع ارتباط پژوهشها با بازار و صنعت مد نظر قرار گرفت. اما الان که سخن از نسل چهارم دانشگاههاست و این دوره را پشت سر می گذاریم بحث فرصت سازی، کارآفرینی و خلاقیت دانشگاهها مطرح است. به عبارتی دیگر، نسل چهارم دانشگاهها مسئله محور هستند و مشکلات جامعه را برای حل کردن رصد می کنند.  به عبارت دیگر اگر  در یک کشور ادولت امور خودش را انجام دهد و دانشگاهها هم کار خودشان را بکنند، منطق صحیحی ندارد چرا که هم هزینه هابالا خواهد رفت و هم عمق کارها کم خواهد شد. این وضعیت یعنی یا دانشگاه در جایگاه خودش خدمت رسانی نکرده و یا دولت توان بهره برداری از ظرفیت عظیم دانشگاهی را زمینه سازی نکرده است.  دانشگاههای نسل چهارم خودشان پیشرو و سیاستگذار هستند و با رصد مشکلات و تجزیه و تحلیل و بررسی ان، به ارایه راه حل ان می پردازند. با فرایند تحلیل نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدها (SWOT)  راهبردهای مشخصی را برای حل آن مشکلات ارائه میدهند و سپس بر اساس آن راهبردها برنامه اجرایی روشن، زماندار و ناظر به حل مسائل ارائه می کنند. یا به عبارت دقیقتر این دانشگاهها خودشان پیشرو و سیاستگذار در تعیین اولویت مسائل و مشکلات جامعه می شوند. اساسا دانشگاههای نسل چهارم دانشگاههایی نوآور و خلاق هستند و بر طبق عادتهای قبلی و بی ثمر عمل نمی کنند و مدام روشهای کار خود را تغییر می دهند.

سوال: اگر امکانش هست به عنوان رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران، برنامه های دانشکده الهیات را به عنوان دانشگاه نسل چهارم بیان بفرمایید؟

پاسخ: دانشکده الهیات گرچه سالهای طولانی در مسیر علم و دانش تلاش کرده است و از جایگاه ارزشمندی در سالهای قبل از انقلاب اسلامی ایران برای نقش افرینی در مسائل اجتماعی بویژه نظریه پردازی در انقلاب اسلامی ایران برخوردار بوده است، اما با بررسی و تحلیل مسیر این دانشکده در چند دهه اخیر، حضور اجتماعی و نقش افرینی در مسائل و مشکلات را انگونه که بایسته است نمی یابیم. به نظر بنده جای بازنگری و ارزیابی جدی در سیاستها و برنامه ها وجود دارد. به نظر میرسد دانشکده الهیات باید در پیشران حرکت ها و فعالیتهای نوآور و خلاقانه بویژه در حوزه علوم انسانی  باشد و عرصه آوردگاه نظریه پردازی و تضارب ارا در عرصه ملی و بین المللی  در جایگاه فراز مرجعیت قرار گیرد. در زمینه ایجاد همگرایی با مذاهب و ادیان مختلف بویژه در زمینه ارزشها و هنجارهای مشترک و تاکید بر ان تلاش کند و به عنوان یک راهبرد مهم و اساسی و با رویکرد اینده پژوهانه به آن توجه کند.

در سالهای اخیر با بازنگری سیاستها، دانشکده در زمینه حضورو نقش افرینی در عرصه های مختلف توفیقاتی داشته است. اولا، با اولویت بندی برنامه ها، فعالیتهای بین المللی گسترده ای را برای اشاعه فرهنگ دینی غنی جامعه اسلامی-ایرانی آغاز کرده و با بیش از بیست کشور جهان گفتگو داشته است، نخبگانی از  کشورهای ترکیه عراق قطر کویت و امارات قزاقستان اذربایجان گرفته تا کانادا و امریکا و انگلستان و نیز جنوب شرق اسیا همواره در برنامه های علمی و مهم روز به تبادل دیدگاه و گفتگو پرداخته است. ثانیا اینکه در جهت ارتباط دهی مسائل مهم روحی اجتماعی، مرکز مطالعات معنویت کاربردی را تاسیس کرده است تا در جهت مهمترین پارادایم جهانی اینده تلاش و برنامه ریزی کند. مرکز اموزش زبانهای خارحی را در دستور کار خود قرار داده است تا بتواند دانشجویانی را تربیت کند که توان ارتباط گیری با جهان را بیش از پیش داشته باشند. همچنین کتاب اسمانی و وحیانی قران را به عنوان دست مایه مشترک و جامع برای همگرایی با جهان اسلام مبنای فعالیتها قرار داده و مرکز بین المللی همکاریهای قرانی را تاسیس نموده است. همچنین در راستای راهبردهای ریاست محترم دانشگاه این دانشکده کارافرینی و در امدزایی را بصورت جدی دنبال کرده و با فعال کردن بخشهای رها شده و متروکه در دانشکده، توانسته است در امدزایی معتنابهی را نسبت به سالهای گذشته داشته باشد. در حال حاضر بیشترین دغدغه هیات رییسه دانشکده، ایجاد محیط علمی با نشاط و خلاق و هدفمند در جهت کاربردی سازی مسائل و اندیشه های حوزه الهیات (Applied Theology) و تحقق شعار دانشگاه کارافرین با رویکرد مسولیت پذیری اجتماعی با توفیقات الهی است.

 

سپاسگزارم از وقتی که به این گفتگو اختصاص دادید.

 

روابط عمومی دانشکده الهیات