گروه برنامه ریزی، مدیریت محیط زیست و HSE

  • رشته محیط زیست-گرایش برنامه ریزی (کارشناسی ارشد-دکترا)
  • رشته محیط زیست-گرایش مدیریت (کارشناسی ارشد)
  • رشته محیط زیست-گرایش آموزش (کارشناسی ارشد)
  • رشته ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) (کارشناسی ارشد)
  • رشته محیط زیست شهری (اجرا از مهر 1402) (کارشناسی ارشد)
  • رشته مهندسی سیستم های محیط زیست (کارشناسی ارشد)
  • رشته مهندسی سوانح طبیعی (کارشناسی ارشد و دکترا)

معرفی رشته محیط زیست، گرایش آموزش محیط زیست

آموزش محیط زیست بنیادی ترین شیوه جهت یافتن مناسب ترین نظام ارائه مطالب و نحوه فعالیت ها و اجرای ساختاری است که زمینه ساز ارتقاء آگاهی و دانش محیط زیستی در سطح جامعه می باشد تا از این طریق هر فرد در جامعه، خود را از طریق احترام گذاشتن به طبیعت، مسؤول در حفظ و حمایت از محیط زیست بداند. در کشور ما که نسل جوان آن بیشترین درصد جمعیت را تشکیل می دهد، آموزش محیط زیست می تواند تأثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ محیط زیستی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. آشنائی دانشجویان با اصول و مبانی آموزش محیط زیست می تواند روحیه سازگاری و حفاظت از منابع طبیعی را در آن ها تقویت کرده و حس مسئولیت پذیری را در زمینه های فردی و حرفه ای در آنان افزایش دهد. بنابراین جایگاه آموزش های محیط زیستی، فرصت ها و چالش های فراروی نظام آموزش عالی و نقش آموزش های محیط زیستی به عنوان یک فرصت در شکل دهی دیدگاه دانشجویان در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. دانش آموختگان آموزش محیط زیست قابلیت های لازم را خواهند داشت تا به آموزش در گرایشهای متناظر در دوره های علمی مرتبط بپردازند و نیز قادر خواهند بود با انجام پژوهش های بنیادین و کاربردی در بخش های متنوع سازمانی، صنعتی، اجتماعی، اداری، آموزشی به عنوان تسهیل گر، مربی، پژوهش گر، مدیر، برنامه ریز، ارزشیاب و یا سرپرست واحدهای آموزش محیط زیست انجام وظیفه نمایند.

حفاظت از محیط زیست پیش از آن که محصول قوانین حقوقی باشد محصول آموزش است، بنابراین ابتدا باید آموزش صحیح ارائه شود و بعد از آن به وضع قوانین حقوقی مبادرت گردد. همانطور که از نام محیط زیست مشخص است، این رشته متشکل از طیف وسیعی از زمینه های مختلف علمی است. موضوعات و محتواهای مختلفی نظیر هوا، آب، فاضلاب، پساب، خاک، پسماند، جنگل، مرتع، آبزیان، حیات وحش، شهر، روستا، کوهستان و خیلی دیگر از موارد در بطن این واژه نهفته می باشند. همچنین رشته های مختلف علمی از مباحث کاملا مهندسی نظیر عمران و شیمی تا مباحث تجربی مانند بوم شناسی، برنامه ریزی شهری و روستائی، جغرافیا، منابع تجدیدشونده، کشاورزی، علوم و ... در این طیف مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرند. آموزش این طیف وسیع از علوم هم اکنون در رشته های مختلف و نیز در رشته های محیط زیست صورت می گیرد. از طرفی دستیابی به حفاظت و بهسازی محیط زیست در گرو توجه و توسعه علمی هر کدام از این رشته های علمی به صورت جداگانه و همچنین در ارتباط باهم می باشد. هرگونه نارسایی و عدم توجه به مباحث محیط زیستی، صدمات جبران ناپذیری را برای جامعه و آیندگان به عنوان وارثان زمین به همراه خواهد داشت. در این زمینه می بایست از پتانسیل مردم و مشارکت عمومی بهره بردای نمود و با آموزش های محیط زیستی یکایک افراد جامعه را نسبت به حفظ محیط زیست، مدیریت مصرف انرژی، همکاری با مسوولان ذیریط در زمینه صیانت از محیط زیست و امر به معروف در زمینه نحوه حفاظت از گونه های گیاهی، جانوری، آب و هوا و ... آگاه ساخت.

با توجه به کمبود وجود متخصصان آموزش محیط زیست در سطح جامعه تربیت متخصصان به منظور رفع این مهم، یکی از مهمترین ضرورت های مورد نظر است.

از جمله فعالیتهای مرتبط با تخصص آموزش محیط زیست می توان به ارائه طرح های مختلف در زمینه فعالیت های آموزشی زیست محیطی، برنامه ریزی و اجرای فعالیت های آموزشی به منظور آشنا نمودن عموم مردم نسبت به محیط زیست و مسائل و مشکلات آن، تدوین برنامه های آموزش زیست محیطی کوتاه مدت و بلند مدت بر اساس تفکر و بینش حفاظت محیط زیست برای سطوح مختلف جامعه، تدریس مسائل محیط زیستی در بین اقشار مختلف جامعه، ارزشیابی برنامه های آموزش محیط زیستی، نظارت، هدایت و اجرای برنامه های آموزش محیط زیستی و ...اشاره کرد. همچنین دانش آموختگان این رشته آموزش های کاملا تخصصی در زمینه مباحث محیط زیستی و نیز فنون آموزش و تدریس مباحث محیط زیستی را خواهند دید. مباحث مطرح در زمینه محیط زیست در برگیرنده مباحث مهندسی، بوم شناسی، برنامه ریزی و به طور کلی در سه حوزه مهندسی، تجربی و انسانی خواهد بود. بنابراین می توان گفت که این دانشجویان طیف وسیعی از آموزش ها را دریافت خواهند کرد که می تواند توانائی این افراد را به میزان زیادی افزایش دهد. پیش بینی می گردد این افراد بتوانند در موارد زیر به ارائه خدمت بپردازند:

- آموزش دروس محیط زیست، بهداشت و زیست شناسی در آموزش و پرورش

- آموزش دروس مرتبط با محیط زیست در سطح کارشناسی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها

- اشتغال در شرکت های مهندسی مشاور در زمینه محیط زیست، برنامه ریزی، جغرافیا، آمایش سرزمین و..

- اشتغال در بخش های مرتبط محیط زیستی در ادارات دولتی

- اشتغال در بخش های آموزشی ادارات و شرکت های دولتی

- راه اندازی موسسات آموزشی- تحقیقاتی در زمینه محیط زیست

 

 

مدیر گروه

Responsive Image

بهرام ملک محمدی

دانشیار

برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست

ایمیل: malekb@ut.ac.ir

چاپ مقالات تخصصی:

اساتید گروه مفتخر به چاپ دهها مقاله علمی-پژوهشی در ژورنالهای معتبر بین المللی و داخلی هستند که در رزومه هریک ذکر گردیده است.

 

مهمترین طرحهای اجرایی اساتید:

  • " ارزیابی کاربرد جاذب های زیستی میوه کاج و هسته سنجد در پالایش فلزات سنگین (Ni، Cd و Cr) از محلول های آّبی" سال 1392
  • " نقش پیاده راه در بهبود وضعیت محیط زیست شهری و زیبایی شهر (مطالعه موردی: پیاده راه امام حسین (ع) تا شهدا) " سال 1392
  • " مطالعه جایگاه صنعت توریسم در استان مازندران و تعیین زمینه های سرمایه گذاری بخش خصوصی در این صنعت " سال 1378
  • " برآورد ارزیابی جامع تغییرات اقلیمی، هیدرولوژیکی، کاربری اراضی و سایر موارد تاثیر گذار بر خشکی تالاب و تامین نیاز حقابه اکولوژیکی تالاب آق گل " سال 1393
  • " حذف جیوه از پساب واحد کلرآلکالی با استفاده از مزوپورهای سیلیکایی اصلاح شده " سال 1394
  • " تهیه و تدوین طرح جامع مدیریت پسماند استان کرمان " سال 1389
  • " بررسی آب شیرین کن های اسمز معکوس استان هرمزگان و ارائه راهکارهای ارتقاء روش های پیش تصفیه موجود، مطالعه موردی سایت های درگهان، فین و جزیره هرمز سال " 1392
  • " امکان سنجی استفاده مجدد از پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر بندرعباس " سال 1392
  • " ارزیابی زیست محیطی 6 بندر کوچک چند منظوره در سواحل خلیج فارس " سال 1392
  • " مطالعه، بررسی و بازدید میدانی تفصیلی 20 نقطه و ارائه راهکارهای مدیریتی زیست محیطی " سال 1392
  • " بررسی حرکت عمودی فلزات سنگین در بستر مکان های دفن زباله های صنعتی و توسعه شاخص جدید شدت آلودگی " سال 1388
  • " ارزیابی راهبردی زیست‌محیطی (SEA) راهبرد‌های سند طرح جامع (راهبردی- ساختاری) شهر تهران " سال 1394
  • " ارزیابی سرزندگی در محلات شهر تهران" سال 1388
  • " برنامه ریزی محیط زیست شهری بر اساس رهیافت اکولوژی سیمای سرزمین (منطقه یک شهرداری تهران) " سال 1393
  • " تدوین روشهای تعدیل اثرات محیط زیست ترافیک شهر تهران با استفاده از روش رد پای اکولوژیکی، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران " سال 1387
  • " مطالعه تطبیقی بر اساس اسناد توسعه پایدار کشورها و نهادهای بین المللی و پیشنهاد شاخص های ملی توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست  تهران " سال 1388
  • " طرح کهگیلویه و بویراحمد، طرح توسعه گردشگری استان " سال1381
  • " طرح منابع آب، مکانیابی طرح های منابع آب (سد) " سال 1385
  • " طرح تالاب چوغاور، ارزیابی خدمات اکولوژیک تالاب " سال 1392
  • " مقایسه روشهای مشارکت مردم در ارتقاء کیفیت محیط زیست محلی، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران "  سال1383
  • " ارزیابی کیفیت محیط زیست شهری، نمونه تهران، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران " سال 1380
  • " طرح مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی خط لوله انتقال فراورده از ورسک به ساری "
  • " طرح مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانه کک پزی "
  • " گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) پروژه بازیافت گوگرد پروژه  پالایشگاه گاز میدان هنگام واقع در جزیره قشم "
  • " خدمات مطالعات ارزیابی کیفیت هوای شهر و زمین لرزه شهر جدید سیرافی "
  • " ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) پروژه فولاد پردیس صنعت زنده رود "
  • " ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) پروژه بندرخشک و منطقه ویژه اقتصادی یزد "
  • " طرح مطالعاتی تهیه دستورالعمل ارزیابی اثرات اثرات زیست محیطی شرکت مس "
  • " ارزیابی اثرات زیست محیطی واحد گندله سازی شرکت فولاد کاوه جنوب کیش "
  • " طرح شناسایی و ارزیابی ریسک واحدهای صنعتی خدماتی و ستادی، شرکت نفت و گاز گچساران "
  • " طرح ارزیابی اثرات محیط زیستی خط انتقال گاز ترکمنستان "
  • " بررسی اثرات برداشت شن، ماسه و مصالح رودخانه ای از بستر و حریم رودخانه ها بر محیط زیست (رودخانه حبله رود استان سمنان) " سال 1391
  • " ارزیابی ریسک محیط زیستی خطوط انتقال نفت با استفاده از سیستم های فازی (مطالعه موردی: منطقه نفتی جزیره خارک) " سال 1393
  • " بررسی اثرات زیست محیطی افت سطح آب زیرزمینی در دشت اردبیل " سال 1394

 

عناوین کتب تالیفی اساتید گروه:

 

 

"آمایش محیط زیستی سرزمین"، 1395

محمدجواد امیری، جهانبخش بالیست و مهرداد نهاوندچی.

 

 

"ارزیابی ریسک محیط زیستی"، 1394

محمدجواد امیری، غلامرضا نبی بیدهندی، شاهو کرمی، مهدی فرخ نژاد و وفا قائم مقامی.

 

 

"مدیریت پسماند های الکترونی"، 1392

حمیدرضا جعفری، امیر هدایتی و مرتضی دیناروندی.

 

 

"مدیریت سوانح"، 1387

حمیدرضا جعفری

 

 

"سیستم های اطلاعات جغرافیایی"، 1392

حمیدرضا جعفری

 

 

" ویژگی های محیطی فضاهای شهری امن" ،1387

اسماعیل صالحی

 

 

"مقدمه ای بر اقتصاد اکولوژیکی (بوم شناختی)"، 1389

اسماعیل صالحی، فرزام پور اصغر سنگاچین، علی حبیبی

 

 

"روش تحقیق در علوم محیط زیست و کاربرد آن"، 1392

اسماعیل صالحی و فرزام پوراصغر سنگاچین.

 

 

 

"مقدمه ای بر روش تحقیق در برنامه ریزی محیط زیست"، 1391

شهرزاد فریادی

 

 

"آفرینش محلات و مکانها در محیط انسان ساخت"، 1386

شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبیان

 

 

 

راهنمای مطالعات تعیین حریم سواحل دریاها

احمد نوحه گر

 

 

"توسعه پایدار، اقتصاد و سازوکارها"، 1394

احمدرضا یاوری

 

 

 

 

دکتر محمد جواد امیری

ارزیابی توان محیط زیست در انواع کاربری ها (صنعتی، کشاورزی، سکونتگاهی، گردشگری، حفاظتی، بیابانی و ...)

 

دکتر حمیدرضا جعفری

-

 

دکتر علی دیابیگی زند

مدیریت و کنترل آلاینده‌های محیط زیست بر مبنای نیازهای اکولوژیک و حفظ محیط زیست 

 

دکتر لعبت زبردست

برنامه ریزی و آموزش محیط زیست به منظور دستیابی به توسعه پایدار

 

دکتر اسماعیل صالحی

برنامه ریزی محیط زیست شهری و پیشگیری از سوانح

 

دکتر شهرزاد فریادی

برنامه ریزی برای بهبود کیفیت محیط زیست محلات، شهرها و مناطق شهری

 

دکتر سعید کریمی

ارزیابی و مدیریت ریسک و اثرات در بهداشت ایمنی و محیط زیست

 

دکتر سعید گیوه چی

برنامه ریزی به منظور مدیریت سوانح، اضطرار، بحرانهای طبیعی و انسان ساخت

 

مهندس محمد مشاری

-

 

دکتر بهرام ملک محمدی

برنامه ریزی و مدیریت سیستم های منابع آب

 

دکتر تورج نصرآبادی

-

 

دکتر احمد نوحه گر

-

 

دکتر احمدرضا یاوری

اکولوژی سیمای سرزمین

 

آئین نامه تحصیلی وزارت علوم تحقیقات و فناوری:

 

دانشجویان این گروه در طول چهار ترم تحصیلی (حداکثر پنج ترم تحصیلی) ملزم به گذراندن 32 واحد طبق الگوی ذیل هستند که شامل 22 واحد درس اصلی، 4 واحد درس اختیاری، 6 واحد پایان نامه  می باشد. ضمنا در ترم اول بنا به صلاحدید گروه دروس جبرانی نیز ارائه خواهد شد. 

 

الگوی ارائه دروس در نیم سالهای تحصیلی:

 

برنامه دروس (به تفکیک  دروس جبرانی پایه و تخصصی):

 

 

 

الف- برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست

1. ارزیابی محیط زیستی، آمایش سرزمین و تهیه دوره ای گزارش وضعیت محیط زیست (SOE)

2. ارزیابی ظرفیت برد و خدمات اکوسیستم ها از طریق ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا

3. برنامه­ریزی و مدیریت سیستم­های محیط زیست

 

ب) محیط زیست شهری

4. بسط نظری و عملی توسعه پایدار و تاب آوری اکولوژیک برای شهر ایرانی

 

ج) ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)

5. ارزیابی و مدیریت ریسک سلامت انسان و محیط زیست در مواجهه با آلاینده ها و مخاطرات

6. تحلیل آثار عوامل انسانی و فاکتورهای مرتبط و مدیریت حوادث در ارتقا ایمنی محیط کار

 

د) اقتصاد محیط زیست

7. ارزیابی اقتصادی منابع، اکوسیستم­های محیط زیست و اثرات انسانی بر محیط زیست و توسعه رویکرد اقتصاد چرخشی