اکتشاف نفت - دانشکده مهندسی معدن
گرایش های دانشکده
سرپرست گرایش
دانشکده مهندسی معدن با 85 سال سابقه آموزشی و تحقیقاتی در زمینه های مهندسی اکتشاف، بهره برداری و فراوری منابع زیرزمینی شامل مواد معدنی و نفت، بیش از صد‌ها مهندس مجرب و کارآزموده را به جامعه تحویل داده که همواره در حرکت چرخ‌های صنعتی و اقتصادی کشور، از نقش کلیدی و با ارزشی برخوردار بوده‌اند. این دانشکده از اولین دانشکدههای تاسیس شده در دانشگاه تهران با استفاده از فنون جدید میباشد. طبیعی است گنجینه اساتید، امکانات، روابط و پتانسیل های این دانشکده انتظارات زیادی را از آن در جامعه دانشگاهی و صنعتی به وجود آورده است. یکی از موارد مهم در راستای تحقق این پتانسیل‌ها به روز بودن آموزش، پژوهش و خدمات مهندسی به جامعه علمی و صنعتی کشور میباشد. اهمیت راهبردی اکتشاف، توسعه و بهره برداری از ذخایر نفت و گاز برکسی پوشیده نبوده و به همین جهت آموزش نیروهای متخصص در سطح تحصیلات تکمیلی در این زمینه ها می تواند توانمندی های بومی را تقویت نموده و به استقلال صنعت نفت کمک فراوانی نماید. گرایش اکتشاف نفت از شاخه های مهندسی نفت می باشد و این دانشکده از سال 1378 در مقاطع تحصیلات تکمیلی در این رشته، دانشجو می پذیرد.
از موضوعات مورد بحث، آموزش و پژوهش در گرایش اکتشاف نفت میتوان به مباحث زیر اشاره کرد:
- پردازش و مدل سازی داده های ژئوفیزیک لرزه ای برای اکتشاف نفت
- پردازش و مدل سازی داده های ژئوفیزیک غیرلرزه ای برای اکتشاف نفت
- پتروفیزیک
- زمین شناسی نفت
- مدل سازی و شبیه سازی زمین آماری مخازن نفتی
- ژئوشیمی نفت
- محیط زیست نفت
- ژئومکانیک نفت
- حفاری نفت
- مدیریت و طراحی پروژه های نفتی
- مطالعات فنی و اقتصادی نفت
از وظایف و اهداف گرایش مهندسی اکتشاف نفت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- توسعه روش های اکتشاف پیشرفته ذخایر هیدروکربوری
- به کارگیری روش های نوین پردازش داده ها، شبیه سازی و مدل سازی مخازن هیدروکربوری
- اجرای برنامه جامع تحقیقات مکانیک سنگی مرتبط با مهندسی اکتشاف و تولید نفت و گاز
- مطالعات ژئومکانیکی مرتبط با تعیین خواص سنگ مخزن و پوش سنگ
- مطالعات سایش سرمته ها و ابزار درون چاهی
- مطالعات مچاله شوندگی لوله های جداری در سازندهای خزشی و آماسی
- مطالعات تولید ماسه
- ارتقای بهره وری بهره برداری از منابع پایان پذیر شناخته شده از طریق بهبود روش ها و بهینه سازی پارامترها، عملیات ها و برنامه ها
طول گرایش:
حداکثر طول دوره طبق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خواهد بود. معمولاً برای دوره کارشناسی ارشد 4 ترم و برای دوره دکتری 8 ترم می باشد.
نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان:
- برداشت، پردازش، مدل سازی و تفسیر داده های ژئوفیزیک برای اکتشاف ذخایر هیدروکربوری
- برداشت، پردازش، مدل سازی و تفسیر داده های ژئوشیمی آلی برای ارزیابی سنگ منشاء و اکتشاف ذخایر هیدروکربوری
- پردازش، مدل سازی و تفسیر داده های پتروفیزیکی
- مدل سازی مخازن هیدروکربوری
- مدیریت پروژه های اکتشاف نفت و گاز
دروس کارشناسی ارشد (24 واحد):
تعداد کل واحدهای لازم برای گذرانیدن این مجموعه 32 واحد آموزشی - پژوهشی می باشد. واحدهای آموزشی شامل 12 واحد الزامی و 12 واحد انتخابی است که با توجه به سوابق آموزش دانشجو و پایان نامه تعریف شده و بوسیله گروه تخصصی تعیین می شود. تعداد واحدهای پژوهشی 8 واحد است که 2 واحد آن به شکل سمینار مشتمل بر مطالعات نظری، مرور بر نشریات و تهیه پیشنهاد پژوهشی در ارتباط با موضوع پایان نامه می باشد و 6 واحد آن اختصاص به پایان نامه دارد.
تعداد واحدهای درسی و پژوهشی
| دروس الزامی و تخصصی | 12 واحد |
| دروس انتخابی | 12 واحد |
| سمینار | 2 واحد |
| پایان نامه | 6 واحد |
| جمع | 32 واحد |
علاوه بر موارد فوق، درصورتی که دانشجوی این دوره، دروس مشخص شده (یا معادل آنها) را قبلاً در سطح کارشناسی نگذرانده باشد، باید دروس جبرانی را متناسب با گرایش تحصیلی خود و با حداقل نمره 12 بگذراند. این واحدها در احتساب واحدهای لازم برای گذرانیدن این دوره در نظر گرفته نمی شود. تعداد دروس جبرانی با توجه به رشته پذیرفته شدگان در مقطع کارشناسی و بنا به تشخیص گروه تخصصی خواهند بود.
دروس جبرانی رشته مهندسی اکتشاف نفت در مقطع کارشناسی ارشد
| ردیف | نام درس | تعداد واحد | نوع واحد | تعداد ساعت |
| 1 | ژئوفیزیک | 3 | نظری | 48 |
| 2 | زمین شناسی نفت | 3 | نظری | 48 |
| 3 | ژئوشیمی آلی | 2 | نظری | 32 |
| 4 | پتروفیزیک | 3 | نظری | 48 |
دروس اصلی و الزامی رشته مهندسی اکتشاف نفت در مقطع کارشناسی ارشد (12 واحد)
| ردیف | نام درس | تعداد واحد | نوع واحد | تعداد ساعت |
| 1 | لرزه شناسی | 3 | نظری | 48 |
| 2 | ژئوشیمی آلی - نفت پیشرفته | 3 | نظری | 48 |
| 3 | زمین شناسی تحت الارضی | 2 | نظری | 32 |
| 4 | ارزیابی حوضه های رسوبی | 2 | نظری | 32 |
| 5 | پتروفیزیک پیشرفته | 2 | نظری | 32 |
دروس اختیاری رشته مهندسی اکتشاف نفت در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری
| ردیف | نام درس | تعداد واحد | ساعت | پیشنیاز | ||
| جمع | نظری | عملی | ||||
| 1 | ریاضیات مهندسی پیشرفته | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 2 | پردازش پیشرفته داده های لرزه ای بازتابی | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 3 | فیزیک سنگ (راک فیزیک) | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 4 | زمین شناسی نفت ایران پیشرفته | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 5 | ژئوشیمی محیط زیست | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 6 | ژئوشیمی مخزن پیشرفته | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 7 | ژئوشیمی بیومارکرها | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 8 | زمین آمار پیشرفته | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 9 | فیلترهای دیجیتال | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 10 | تئوری انتشار امواج کشسان | 2 | 32 | 32 | - | - |
| 11 | تفسیر داده های لرزه ای بازتابی | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 12 | پردازش داده های لرزه ای | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 13 | عملیات لرزه ای بازتابی | 2 | 32 | 32 | - | - |
| 14 | وارون سازی لرزه ای در بازیابی مقاومت لرزه ای | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 15 | تفسیر ساختمانی مقاطع لرزه ای | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 16 | روش پرتو لرزه ای | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 17 | انتشار موج در محیط های متخلخل | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 18 | پروفیل لرزه ای قائم | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 19 | نشانگرهای لرزه ای | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 20 | توموگرافی لرزه ای | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 21 | تصویرسازی داده های لرزه ای | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 22 | متدهای اکتشاف سطحی | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 23 | روشهای پیشرفته آنالیز دستگاهی | 3 | 48 | 24 | 24 | - |
| 24 | ارزیابی سازند پیشرفته | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 25 | فیزیک سنگ (راک فیزیک) | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 26 | زمین شناسی مخازن کربناته | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 27 | نمودارگیری چاه پیشرفته | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 28 | مدیریت و طراحی پروژه های نفتی | 2 | 32 | 32 | - | - |
| 29 | زمین شناسی مخزن | 2 | 32 | 32 | - | - |
| 30 | مدلسازی زمین شناسی | 3 | 48 | 48 | - | - |
| 31 | مطالعات فنی و اقتصادی نفت و گاز | 2 | 32 | 32 | - | - |
- 12 واحد از مجموعه دروس اختیاری گرایش مهندسی اکتشاف نفت بنا به تشخیص گروه تخصصی انتخاب میشود.
- پایان نامه 6 واحد است که برای دانشجویان کارشناسی ارشد الزامیست.
دروس دکتری (18 واحد):
تعداد کل واحدهای لازم برای گذرانیدن این مجموعه 36 واحد آموزشی – پژوهشی می باشد.
- دانشجویان می بایست در مقطع دکتری 18 واحد بنا به تشخیص گروه و اساتید راهنما از لیست دروس پیشنهادی انتخاب نمایند.
- رساله دکتری 18 واحد است که برای دانشجویان دکتری الزامیست.